Door Marije Rispens.
“Mugmetdegoudentand bestaat dit jaar al dertig jaar. Toen we begonnen waren we begin twintig en nu zijn we begin vijftig. Dus als je je dat even voorstelt dan weet je hoeveel er door die jaren heen veranderd is! De Mug werd opgericht in het jaar dat Gorbatjov de perestrojka begon. De wereld ziet er nu totaal anders uit en tegelijkertijd zijn er heel veel dingen hetzelfde gebleven. Ik denk dat dat voor de Mug ook geldt. We zijn ooit begonnen met het zelf maken van stukken, terwijl we nog geen enkele theaterervaring hadden. We waren nog ongevormd en we kenden de toneelconventies niet heel goed. Bijvoorbeeld: je doet net alsof je het publiek niet ziet en een stuk heeft drie bedrijven. Dat maakt dat we open stonden voor allerlei manieren om een verhaal te vertellen op het toneel. We waren daardoor eigenlijk min of meer gedwongen experimenteel. Ook al was het natuurlijk ook wel een bewuste keuze om ons niet te binden aan de gevestigde gezelschappen. Open staan voor allerlei vormen en manieren van verhalen vertellen is altijd belangrijk voor ons gebleven. Die verhalen gaan bij ons bijna altijd over de tijdgeest en onze positie in de samenleving. Over de samenleving, die momenteel onnavolgbaar snel aan het veranderen is, klinken allerlei meningen die inwisselbaar lijken te zijn. Wij vinden het van essentieel belang dat theater onderscheid probeert te maken tussen de ene mening en de andere, tussen werkelijkheid en projectie, tussen vorm en inhoud, tussen verstand en onderbuik, tussen objectiviteit en stemmingmakerij.
Humor
Humor is daarbij belangrijk. Niet alleen als theatraal glijmiddel. Humor is ook echt van wezenlijk belang. Als je lacht (tenzij het sarcastisch is) dan open je jezelf. Je verzacht en je krijgt ruimte om je zelf te relativeren en om te twijfelen. Daardoor word je ook benaderbaar voor een ander. En dus voor de standpunten van een ander. Fanatici hebben geen humor. Die zullen dus ook nooit twijfelen aan wat ze vinden. Zij hebben altijd gelijk en dat maakt samenleven met hen verschrikkelijk. Daarom is humor essentieel. Volgens mij is het een van de sterke punten van de Mug, dat je met en om ons kunt lachen, terwijl we toch inhoudelijk zijn. Dat we een positieve drive hebben om inzicht te krijgen in wie we zijn en wat er echt aan de hand is om ons heen. En om dat te bereiken houden we vast tot we de kern van ons verhaal te pakken hebben. Wat dat betreft hebben we de mentaliteit van een pitbull! We kiezen vaak maatschappelijke thema’s en combineren die met het persoonlijke. Zo proberen we te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.
Sinaasappelstraat
De voorstelling Sinaasappelstraat is bijvoorbeeld ontstaan vanuit een gevoel van eenzaamheid dat ik had als ik dacht aan de samenleving als geheel. Dat klinkt wat abstract en dat is dan ook precies het probleem. De band tussen mij en de samenleving ervoer ik als een totale abstractie! In mijn privéleven en in mijn werk voelde ik me sterk verbonden, maar daar hield het dan ook mee op. Ik leef in een democratie, maar mijn enige bijdrage daaraan is dat ik één keer in de vier jaar ga stemmen. En zelfs dat doe ik niet met hart en ziel. Vanuit dat gevoel ben ik vertrokken. Gelukkig kwam ik toen bestuurskundige Albert Jan Kruiter tegen, die daar een heel inspirerende visie op had en uitleg gaf waar mijn gevoel vandaan kwam. Het heeft te maken met het individualisme aan de ene kant en de enorme bureaucratische verzorgingsstaat aan de andere kant. In de voorstelling maak ik dat inzicht dat hij me gaf, concreet en navoelbaar. Dat is fijn om te doen. Nog niet heel veel mensen hebben Sinaasappelstraat gezien, omdat we nog middenin de tournee zitten. Maar verhoudingsgewijs heb ik nog nooit zoveel reacties gehad op een voorstelling. De allerleukste opmerking kreeg ik tijdens de voorstelling. In Sinaasappelstraat speel ik mezelf en mijn grootmoeder. Het is nogal autobiografisch. Op een avond zaten er opeens allemaal nichtjes van mijn oma in de zaal. Een rijtje leuke en pittige dames op leeftijd. Één daarvan begon me opeens hardop te verbeteren over waar de zus van mijn oma nou precies had gewoond. Dat was erg grappig vond ik zelf. En gelukkig vond de rest van de zaal dat ook.”
Toekomst
Marcel Musters, Lineke Rijxman en ik zijn druk bezig met plannen om de Mug klaar te maken voor de komende jaren. Inmiddels zijn we natuurlijk dertig jaar verder en hebben we wél veel ervaring in theatermaken. Die combinatie van experimenteel zijn en ervaring hebben, vind ik zelf erg fijn bij de Mug. Ik hoop dat onze toekomst er fris, spannend en avontuurlijk uitziet!
Trailer:
De voorstelling
Sinaasappelstraat van mugmetdegoudentand is te zien op vrijdag 13 november. ‘De Mug’ is het gezelschap van Marcel Musters, Lineke Rijxman en Joan Nederlof en maakt al dertig jaar actuele voorstellingen die onze samenleving kritisch duiden en vrolijk relativeren. Joan Nederlof legt uit waarom.
mugmetdegoudentand:
Sinaasappelstraat
Lees meer
vr 13 nov /
20.30
'Humor is van wezenlijk belang.'
mugmetdegoudentand: Sinaasappelstraat_Foto Robin Vogel