'Over de grens'
De NWE zoekt graag de grenzen op, liefst op alle mogelijke manieren. Maar wat zijn dat dan precies, grenzen? Wat betekenen ze voor een ander? Omdat we daar benieuwd naar zijn, vragen we elke maand iemand om iets te schrijven over het opzoeken van grenzen. Zonder echte opdracht, zonder echte restricties (behalve dan dat het niet te lang mag zijn).
Deze keer: Dr. Frank G. Bosman
Grenzen. Je stuit er vaak op. Te vaak als je het mij vraagt. De grens van de hoeveel tijd die je in een dag kan besteden. Slapen is een zwaar overschatte bezigheid. De grens van je geduld tegenover een collega die de deadline weer eens niet gehaald heeft. Geduld? Welk geduld? De grens van de hoeveelheid glazen alcohol die je kan innemen zonder om te vallen. Lang geleden uiteraard. De grens van de snelheid waarmee je over de weg mag rijden Ja, meneer. Nee, meneer, Ik zal het nooit meer doen, meneer de agent.
Persoonlijke grenzen zijn al lastig genoeg. Wat te denken van de grotere, onzichtbare grenzen in onze wereld. De grens van een presidentskandidaat, die – onzichtbaar verkleed als clown – door de hele wereld wordt uitgelachen. Het lachen zal ons vergaan, ben ik bang. De grenzen van het ‘Project Europa’, en de vraag of Oekraïne daar binnen valt. Ik zou zeggen: stem voor bij het referendum, al is het maar om geenstijl.nl en consorten hun cynisch gelijk niet te gunnen. De grenzen van het aantal vluchtelingen dat wij als gemeenschap kunnen opvangen. What’s in the name? Economische vluchtelingen, politieke vluchtelingen, asielzoekers. Als ik in hun schoenen had gestaan, was ik al lang gekomen. Of misschien toch niet: niet dapper genoeg.
Grenzen houden de vreemdelingen, de barbaroi, buiten. De vreemdelingen zijn anders dan wij. Ze spreken anders. Ze doen gek. Ze stinken zelfs een beetje. En ze kijken hongerig en hebberig naar onze opgepotte rijkdommen en slanke tienerdochters. Toch? Grenzen hebben echter de nare neiging om niet alleen de vreemdeling buiten te houden, maar ook onszelf op te sluiten. Zij kunnen er niet in, maar wij kunnen er niet meer uit. Een paar jaar geleden reisde ik door Israël. Ik vroeg de Palestijnse taxichauffeur wat ie nu van dat rare hek vond dat Israël tussen zichzelf en de Palestijnse gebieden had gebouwd. De chauffeur schudde zijn hoofd en vroeg retorisch: wie zit er nu achter een hek hier?
Die grenzen werken ook in ons hoofd. We hebben ons Westers denken – seculier, empirisch, autonoom – niet alleen op een voetstuk geplaatst, maar er ook een groot hek omheen gezet. Wat er niet in past – het subjectieve, het emotionele, de poëzie, het heilige – hebben we buiten de deur gezet, en een groot hek ertussen. De wereld moet worden zoals wij, pas dan worden ze toegelaten tot onze cirkels van Westers vernuft en beschaving. Maar dat denkhek voorkomt ook dat wij met een gerust hart buiten kunnen gaan kijken. Wat heeft de hindoe te zeggen over eenheid tussen mens en natuur, dat wij zo gemakkelijk afdoen als ‘het ecologiedebat’? Wat heeft de confucianist gedacht over de grens van het menselijk leven, dat wij zo gemakkelijk afdoen met ‘het euthanasiedebat’.
Om onszelf te dwingen over de grenzen heen te kijken, de grenzen die anderen buitensluiten en ons opsluiten, organiseren filosofen en theologen van de Universiteit van Tilburg op 16 april de jaarlijkse Dag van de Filosofie. Thema is: Grenzen. Sprekers c.q. grensgangers als Paul Scheffer, Stine Jensen, Tinkebell, Jan-Jaap de Ruijter en Julian Kiverstein gaan ons uitdagen over ons denkhek heen te klimmen, op zoek naar vrijheid van lichaam en geest. Wees welkom en laat de grenzen achter je.
Dr. Frank G. Bosman (1978) is een rooms-katholiek cultuurtheoloog, bekend om zijn spraakmakende mening over cultuur, theologie en geloof. Hij is een graag geziene gast op diverse radio- en televisieprogramma’s, maar ook in de kranten en op diverse internetsites. In 2011 werd Bosman door het Nederlandse volk uitgeroepen tot de eerste ‘meest spraakmakende theoloog‘ van het land.
Meer informatie over de Dag van de Filosofie.
Lees meer..