Hilde Elbers maakte in 2014 samen met Lea Martini het duet genaamd The Animated. In een interview vertelt ze wat dans voor haar betekent, over wat ze met haar voorstellingen wil laten zien en/of laten ervaren en over haar visie op de maatschappij.

Tekst: Evelien van de Sanden

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­Voor Hilde Elbers is dans altijd dé manier geweest om zich te uiten. “Expressie via het lichaam is voor mij altijd een noodzaak geweest. Alsof ik de wereld ervaar door mijn lijf. Ik kan emoties uiten door middel van dans, die in woorden niet goed uit te drukken zijn.” Het verschil tussen je verbaal uiten of via dans ligt aan het communicatiemiddel, het lichaam, meent Hilde. “Daarin zijn wij als mens ook allemaal gelijk. We doen en ervaren ons leven door ons lijf.” Wat Hilde aangeeft over de waarde van dans voor haar, geldt ook voor haar choreografieën: “Daarin kan ik dingen vertellen, uiten of aanraken die verbaal onmogelijk zijn.” Een voorbeeld hiervan is hoe we als mensen contact met elkaar leggen. Dans als kunst kan haar ook veel leren, vertelt ze. “Elke kunst die je maakt, raakt iets in jou, waarmee je je verbindt en je dus ook geconfronteerd wordt. Soms is het werk mijzelf vooruit. Dan komen er gegevens terug in het werk die ik in mijn dagelijks leven nog moet leren of waarvan ik me voorstel dat veel mensen die in hun dagelijks leven tegenkomen. Het gaat heel erg over hoe wij met elkaar leven en met situaties en emoties om gaan.” 

De imperfecte, geanimeerde mens
In The Animated zagen we Hilde en Lea die onder begeleiding van een harde beat bewegingsfrases herhalen, terwijl die telkens net iets veranderen. Deze bewegingen komen voort uit herkenbare situaties zoals het zitten op stoelen of het uitrekken van kleding. De inspiratiebron voor deze choreografie is het werk van de filmmaker Martin Arnold, wat ook The Animated heet. Arnold bewerkt korte stukken film waarin eigenlijk alleen alledaagse dingen gebeuren. Dit stukje film herhaalt en bewerkt hij dan extreem ritmisch. “Dat wat Martin Arnold doet in zijn films, hebben wij eigen­­­­­­­­­­lijk gebruikt voor de bewegingen. In rel­­­atie tot The Animated zijn we heel erg vertrokken vanuit het concept film, waarin alles perfect blijft. Dat kun je 1000 keer afspelen, maar dat blijft hetzelfde.

Als wij als menselijk lichaam dingen herhalen, blijft het niet hetzelfde. Dat verandert, dat gaat zweten en dan komen er andere lagen naar boven. Ook al proberen we het zo goed mogelijk en zo precies mogelijk te herhalen, toch blijven we mens. We zijn de imperfecte animatie.” Door de herhaling en verandering in de dansfrase, spelen Hilde en Lea met de betekenis van een beweging of scène, en met de vraag wat of wanneer iets menselijk is. “We proberen te spelen met de perceptie van het publiek. Door middel van de beat en een hele trits aan emotionele gesteldheden die voorbij komen, proberen we een soort kinesthetische empathie te creëren. We hopen eigenlijk dat het publiek de tijd heeft om daarnaar te kijken en er deelgenoot van te zijn.” De constante verandering, die Hilde en Lea met dit werk graag willen laten ervaren door het publiek, is volgens Hilde vergelijkbaar met het leven, waarin situaties of emoties in golven voorbij komen en weer passeren. “Alsof we samen een reis maken waardoor we elkaar beter begrijpen.”

Perfectie versus kwetsbaarheid?
Volgens Hilde hebben we op dit moment vaak een masker op naar de buitenwereld. Alles moet goed en leuk zijn, in plaats van dat we ook kwetsbaar mogen zijn. “Wat voor mij speelt is de constante drive om perfect te zijn en van alles te moeten de hele tijd. Het is bijna alsof je geleefd wordt en alsof we steeds meer een hoofd worden in plaats van een lijf dat mag voelen. Steeds meer mensen lijken voor het voelen weg te lopen. Zelf vind ik gevoelens verdragen ook niet altijd gemakkelijk. We zijn bang voor verdriet, eenzaamheid, woede: de emoties die zogenoemd slecht zijn of niet gewenst. Daar verzinnen we dan plaatsvervangend gedrag voor: dan gaan we op Facebook of op vakantie. Alles om maar niet stil te staan.” Met The Animated, maar ook met haar nieuwe werk, wil Hilde graag dat masker afzetten, zowel zelf als bij het publiek. “Ik wil op zoek naar een echte verbintenis tussen mensen. Niet onze verschillen benadrukken, wat nu zo veel gebeurt, maar wat we gemeen hebben. Kijken of we veel puurder in contact kunnen zijn. Ik geloof dat openheid openheid promoot. Het afleggen van de laagjes, en hoe we steeds meer vanuit onszelf kunnen communiceren.” Als we allemaal meer vanuit onszelf zouden communiceren in plaats van wat we moeten voelen en uiten, zouden zaken veel soepeler verlopen, denkt Hilde. “Dat is wat ik graag wil bereiken. Dat er ruimte en plek mag zijn voor kwetsbaarheid. Ik denk dat veel dingen dan veel beter gaan lopen en dat er minder jaloezie hoeft te zijn, minder onderhuidse woede.”

Veerkracht
Ook in haar nieuwe werk, met als titel A Manual for Walking, wil Hilde het publiek uitdagen om met haar mee te gaan en echt contact te maken. Het thema van dit stuk is herstel en de veerkracht van de mens. Hoe gaat de mens om met het leven dat constant verandert en wat gebeurt er wanneer zekerheden wegvallen? A Manual for Walking is een solo en gaat 10 maart in première in De NWE Vorst in Tilburg.

A Manual for Walking speelt twee keer op deze avond; om 19.30 uur en 21.30 uur.
Tussen 20.30 en 21.15 uur vindt er een lezing plaats waarbij publiek kan aanschuiven.

​Dit interview verscheen eerder op het blog van Moving Futures Festival, zie www.movingfutures.nl.

​do 10 mrt (première)​​​ /

In gesprek met Hilde Elbers over menselijkheid en de geanimeerde wereld.

19.30 & ​​21.30 (Tussen 20.30 en 21.15 uur vindt er

een lezing plaats waarbij publiek kan aanschuiven.

Hilde Elbers:

A Manual for Walking. 

Lees meer..